Cách thủ đô Amman khoảng 2h lái xe đi về phía bắc của Jordan, Jerash là một điểm dừng chân không thể bỏ qua, một thành phố hơn 2000 năm tuổi với những công trình kiến trúc đậm nét La Mã, có thể nói đây là một minh chứng hùng hồn cho sức mạnh một thời vàng son của đế chế La Mã.
Trên vùng đất khô cằn của bán đảo Ả Rập, Jerash hiện ra một cách bất ngờ như phép màu trong câu chuyện nghìn lẻ một đêm. Một cổng thành nguy nga vẫn còn đấy, một khán đài cho những cuộc đua ngựa của các võ sĩ, một nhà hát La Mã với sức chứa hơn 4000 nghìn người gần như vẫn còn nguyên vẹn.
Giữa không gian tĩnh mịch của một ngày đầu tháng 12, đưa bàn chân lướt qua những con phố cổ chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước những công trình kiến trúc vô cùng nguy nga đồ sộ. Những tảng đá vôi to lớn được sử dụng để xây hầu hết các công trình quan trọng của thành phố.
Quảng trường trung tâm với những hàng cột bố trí theo hình vòng cung rất đẹp mắt, Từ quảng trường này đi sâu vào hơn 1km là đền thờ nữ thần Artemis nằm trên vùng đồi cao ở trung tâm, những hoa văn được chạm trổ theo phong cách La Mã ở các đầu cột rất sắc sảo.
Hàng hàng lớp lớp những dãy cột của đền thờ vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt” như những người lính trung thành ngày đêm vẫn đứng đấy để mang lại sự an bình cho thành phố.
Mặc dù hầu hết các công trình của đền thờ nữ thần đã không còn nguyên vẹn, nhưng chúng tôi vẫn cảm nhận được nét uy nghi lộng lẫy của ngôi đền, nơi thờ vị nữ thần vô cùng quan trọng trong thần thoại Hy Lạp, công trình được xem là linh hồn của thành phố Jerash ngày xưa.
Một cảm giác bồi hồi khi chợt nghĩ về quá khứ của thành phố này, nơi đây đã từng chứng kiến biết bao thăng trầm của lịch sử bán đảo Ả Rập, những phận người đã đến và đi, những thương đoàn đã từng nghỉ đêm nơi đây sau những chặng đường dài rong ruổi trên sa mạc.
Mặc cho thời gian đã tàn phá, những đền đài đã sụp đổ hoang tàn, nhưng Jerash vẫn kiêu sa, vẫn đẹp trong mắt tôi. Như nàng công chúa xinh đẹp trong thế giới ảo diệu của nền văn hóa Ả Rập, Jerash mang một nét đẹp bí ẩn lạnh lùng đầy ma lực, một thành phố mang đậm nét La Mã từng được xây dựng trên vùng đất Trung Đông xa xôi, một thành phố La Mã nằm ngoài La Mã.
Nắng chiều đã nhuộm một màu đỏ mộng mị trên những viên đá cổ của cổng thành Jerash. Nghe mênh mông trong hơi gió của mùa đông, mặt trời đã lặn nhưng đôi chân vẫn chưa muốn rời, một tâm hồn đang nhớ về cố hương. Dẫu bàn chân ta có đi bốn bể, thì ta vẫn chưa bao giờ quên cố hương, nơi đó có một tình yêu cao vời vợi.
Trần Văn Trường